Nợ hơn 135 tỷ đồng 

Theo số liệu thống kê của BHXH tỉnh Quảng Ngãi, tính đến tháng 3.2017, tình hình nợ BHXH, BHYT và BHTN hiện đang ở mức báo động, với trên 135 tỷ đồng (chưa bao gồm nợ ngân sách nhà nước đóng). Trong đó, nợ BHXH từ 1-6 tháng là 66 tỷ đồng, nợ 6 tháng trở lên hơn 49,8 tỷ đồng; nợ BHTN 5,6 tỷ đồng, nợ BHYT 13,5 tỷ đồng. Trong số này, BHXH tỉnh đã gửi danh sách 26 doanh nghiệp có nợ kéo dài với số lượng lớn để cơ quan Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh khởi kiện ra tòa.

Trong đó có nhiều đơn vị nợ số tiền hàng tỷ đồng và trong thời gian khá dài. Điển hình như: Công ty Phát triển cơ sở hạ tầng Quảng Ngãi là một trong những doanh nghiệp có số nợ BHXH khá lớn, với số tiền 5,3 tỷ đồng. Tính đến nay, doanh nghiệp này đã nợ bảo hiểm hơn 51 tháng, ảnh hưởng đến quyền lợi của hàng trăm người lao động. Hiện doanh nghiệp đã bán 70% cổ phần và cam kết trả nợ theo giai đoạn. Công ty Bao bì Việt Phú cũng là một trong những doanh nghiệp có số nợ lớn với 6,9 tỷ đồng. Tính đến nay, doanh nghiệp này đã nợ cơ quan BHXH tỉnh hơn 39 tháng.

Trưởng Phòng Chính sách pháp luật (LĐLĐ tỉnh) Nguyễn Văn Hà trăn trở: “Từ khi trao quyền khởi kiện ra tòa đối với doanh nghiệp nợ đọng BHXH, để bảo vệ quyền lợi cho người lao động, LĐLĐ tỉnh đã trực tiếp làm việc với các doanh nghiệp để “thương lượng”, tuyên truyền pháp luật để doanh nghiệp cam kết trả nợ đúng lộ trình. Đối với doanh nghiệp khó khăn thật sự, LĐLĐ tỉnh tạo điều kiện để doanh nghiệp trả nợ dần. Tuy nhiên, đối với những đơn vị cố tình chay ì, chiếm dụng vốn BHXH và thiếu ý thức quan tâm đến người lao động thì kiên quyết xử lý theo quy định của pháp luật". 

Trưởng phòng Khai thác thu nợ (BHXH tỉnh) Nguyễn Công Lý cho biết: Khi các đơn vị sử dụng lao động nợ tiền đóng BHXH, BHYT và BHTN thì quyền lợi của người lao động sẽ bị ảnh hưởng. Các chế độ BHXH, BHYT và BHTN sẽ không được hưởng hoặc không kịp thời. 

Khởi kiện đơn vị nợ BHXH

Theo quy định, người sử dụng lao động liên tục trên 3 tháng thì phải có trách nhiệm nộp bảo hiểm cho người lao động. Tuy nhiên, thực tế rất nhiều cơ quan, doanh nghiệp vì nhiều nguyên nhân chưa thực hiện nghiêm túc quy định, dẫn đến tình trạng nợ tiền đóng BHXH, BHYT và BHTN. Nguyên nhân chính chủ yếu là do một số đơn vị làm ăn thua lỗ, phá sản. Ngoài ra, nhiều đơn vị, doanh nghiệp chưa thật sự quan tâm đến quyền lợi của người lao động; công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho người sử dụng lao động trong việc chấp hành Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm để tham gia đóng đầy đủ, kịp thời BHXH, BHYT và BHTN cho người lao động còn hạn chế. Trong khi đó, chế tài xử phạt các vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH không đủ mạnh, nên chưa phát huy hiệu quả.

Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Ngãi Trương Văn Nam cho rằng, khởi kiện là biện pháp hữu hiệu nhất để xử lý các doanh nghiệp nợ BHXH. Từ đầu tháng 1.2016, Luật BHXH có hiệu lực thi hành với nhiều điểm mới, trong đó có quy định tổ chức công đoàn là đại diện hợp pháp quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, có quyền khởi kiện hành vi vi phạm pháp luật về BHXH ra tòa án. Trong thời gian tới, BHXH các cấp sẽ phối hợp chặt chẽ với tổ chức công đoàn chuyển hồ sơ đơn vị nợ tiền BHXH và khởi kiện ra tòa, để bảo vệ quyền lợi của người lao động.