Hình ảnh tổ chức Hội nghị Tuyên truyền tại BHXH huyện Sơn Tịnh – Quảng Ngãi

Những khởi sắc rõ nét từ con số đến niềm tin

Nếu năm 2023, số người tham gia BHXH tự nguyện tại huyện Sơn Tịnh là 1.180 người thì đến hết tháng 5/2025 con số ấy tăng gần gấp đôi, đạt 2.083 người. Đằng sau sự tăng trưởng đầy lạc quan đó là cả một hành trình đổi mới cách làm, xây dựng mạng lưới vận động hiệu quả và phát huy vai trò cơ quan BHXH trong điều kiện mới.

Bên lề buổi đối thoại trực tiếp nhóm nhỏ tại xã Tịnh Bình, Giám đốc BHXH huyện Sơn Tịnh Võ Văn Tâm, mở đầu cuộc trò chuyện với cánh phóng viên bằng chất giọng điềm tĩnh, dứt khoát: - Chúng tôi xác định rõ tư tưởng xuyên suốt là “chính sách đi tìm dân, chứ không chờ dân tìm đến chính sách”. Ông nhấn mạnh thêm, nếu chỉ trông chờ vào tổ chức dịch vụ thu thì hiệu quả vận động BHXH tự nguyện sẽ rất hạn chế. Vì vậy, từ những ngày đầu năm 2024, BHXH huyện đã cùng UBND các xã rà soát, kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT từng xã, phân công rõ vai trò từng thành viên. Tổ chức họp định kỳ để đánh giá và điều chỉnh phương thức truyền thông, vận động. Mỗi xã, mỗi thôn đều có cách tiếp cận linh hoạt, phù hợp với đặc thù dân cư và nhân lực tại chỗ với phương châm thường xuyên, liên tục, đa dạng hóa hình thức, đổi mới nội dung để chính sách lan tỏa sâu, rộng đến từng ngõ phố, thôn làng từ thị trấn đến nông thôn, tạo chuyển biến nhận thức tích cực của người dân về BHXH tự nguyện, từ đó thay đổi hành vi ứng xử đúng đắn trong tiếp cận và tham gia, hướng đến bền vững bằng cả niềm tin vào chính sách.

Khi “Đối thoại nhóm nhỏ” tại cộng đồng đã mở ra thêm một hướng tiếp cận gần gũi, góp phần thay đổi nhận thức của người dân theo hướng tích cực

Bên cạnh tổ chức hội nghị tập trung, tùy vào từng xã, từng vùng BHXH huyện Sơn Tịnh linh hoạt tổ chức đan xen mô hình “đối thoại trực tiếp nhóm nhỏ” tại nhà dân, nhà văn hóa thôn, trên cơ sở rà soát, phân nhóm nhỏ người có những nét tương đồng, tiềm năng tham gia. Tại đây, mọi người được bày tỏ ý kiến, quan điểm và lắng nghe ý kiến của người khác về những nội dung xoay quanh BHXH tự nguyện. Những cộng tác viên là người địa phương, có uy tín sẽ chia sẻ câu chuyện thực tế, gần gũi về những người có lương hưu, chủ động và ổn định cuộc sống mà hoàn toàn không phụ thuộc, giúp bà con hiểu được lợi ích lâu dài trong tham gia và thụ hưởng BHXH tự nguyện.

Anh Nguyễn Trọng Huy (sinh năm 1998, thôn Thọ Đông, xã Tịnh Thọ) là một trong số những người tham gia BHXH tự nguyện sau buổi đối thoại trực tiếp nhóm nhỏ tại nhà văn hóa thôn vào tháng 5/2025 vừa qua, phấn khởi cho biết: - Cả nhà, tôi là người thứ 3 tham gia BHXH tự nguyện. Cha mẹ tôi (ông Nguyễn Huynh, 1971; bà Nguyễn Thị Xanh, 1974) đã tham gia gần 3 năm về trước. Chúng tôi là người dân lao động, muốn có BHXH tự nguyện để sau này có lương hưu hằng tháng, được khám, chữa bệnh BHYT miễn phí đến cuối đời, khỏi phải cậy nhờ con cháu. Tự lo được cho mình, đó mới là yên tâm nhất! Tới đây, tôi sẽ đóng tiếp cho “bà xã” của tôi nữa.

Cùng quan điểm trên, anh Trần Thanh Hải (sinh năm 1982, thôn Hương Nhượng Nam, xã Tịnh Đông), một tiểu thương từng từ chối nhiều lần khi được mời, đến tháng 3/2025 anh đã chủ động đăng ký tham gia, vui vẻ bộc bạch: - Trước kia tôi cứ nghĩ đóng BHXH tự nguyện biết đến bao giờ mới được hưởng, liệu mình có sống tới lúc nhận lương hưu không? Nhưng sau vài lần được chị Võ Thị Thu - nhân viên thu, tư vấn kỹ, nhất là nghe chị ấy kể câu chuyện về ông Nguyễn Thanh Sơn, sinh năm 1963, người cùng làng, trước đây tham gia BHXH bắt buộc 15 năm 05 tháng, khi nghỉ việc được chị Thu hướng dẫn tham gia BHXH tự nguyện và đã được nhận lương hưu từ hồi tháng 5/2023, tôi mới vỡ ra: đây là cách “trữ lương” cho mình khi về già, bỏ qua BHXH tự nguyện thực sự là một thiếu sót lớn về tiền bạc mà chính tôi trước đây từng mắc phải! Giờ tôi không chỉ tham gia mà còn vận động thêm 4 người thân cùng tham gia.

Hệ sinh thái vận động đa tầng, đa lực lượng, tạo dựng “phong trào thôn có lương hưu”, từ chỉ tiêu thành niềm tin

Điểm sáng lớn trong cách làm của Sơn Tịnh là việc phát triển “hệ sinh thái vận động” đa tầng. Từ nhân viên thu chuyên nghiệp, đến cộng tác viên thôn, cán bộ hội phụ nữ, nông dân, cựu chiến binh… Tất cả được đào tạo cơ bản về các kỹ năng mềm truyền thông trực tiếp, được giao chỉ tiêu phát triển khách hàng cụ thể, trên cơ sở lượng hóa tiềm năng khả thi, dựa trên các yếu tố liên quan, có thời hạn, cân nhắc nguồn lực, hỗ trợ cho nhân viên. Thường xuyên theo dõi, đánh giá và điều chỉnh chỉ tiêu khi cần thiết, đảm bảo sát điều kiện thực tiễn, kịp thời khen thưởng, động viên tinh thần làm việc của đội ngũ nhân viên thu và lực lượng cộng tác viên để tạo động lực thúc đẩy phát triển người tham gia.

Một điển hình là chị Nguyễn Thị Thu Trang, trước là một cộng tác viên không chính thức ở xã Tịnh Thọ, nay chị trở thành nhân viên “đầu tàu” của Tổ chức dịch vụ thu Bưu điện, hiện đã vận động được 220 người tham gia. Tương tự, chị Phan Thị Vinh, người cùng xã cũng trở thành nhân viên thu của Công ty bảo hiểm PVI, đã vận động được trên hàng trăm người tham gia. Từ một cộng tác viên, các chị nhận thức rõ tính nhân văn của BHXH, BHYT nên hành nghề một cách đam mê và trở thành tư vấn viên chuyên nghiệp tự lúc nào, nhuần nhuyễn các kỹ năng nghề nghiệp, kiến thức pháp luật về BHXH, BHYT.

Với hệ sinh thái vận động đa tầng, Sơn Tịnh đã khởi xướng được một phong trào độc đáo “Thôn văn hóa - Người dân có lương hưu” từ một, hai thôn làm điểm rồi lan tỏa rộng khắp đến nhiều xã trong huyện. Mỗi thôn cam kết hoàn thành chỉ tiêu BHXH tự nguyện như một tiêu chí xây dựng đời sống văn hóa mới. Khi một thôn đạt đủ số người tham gia, Ban Chỉ đạo xã sẽ biểu dương trước toàn xã, trao giấy khen và hỗ trợ phần thưởng bằng hiện vật cho các hộ gia đình tiêu biểu.

Phát huy vai trò điều phối trung tâm, linh hoạt trong mô hình, bền vững trong nhân lực, phù hợp trong điều kiện mở rộng không gian phát triển mới khi hợp nhất đơn vị hành chính

Phát biểu tại một hội nghị truyền thông ở xã Tịnh Đông, Giám đốc BHXH huyện Sơn Tịnh Võ Văn Tâm khẳng định: - Chúng tôi không làm hình thức. Từng con số, từng người dân đều phải phản ánh thực chất chứ không phải chỉ để “làm đẹp báo cáo”.

Dưới sự chỉ đạo sát sao của Giám đốc Võ Văn Tâm, mọi hoạt động đều được đánh giá hiệu quả theo từng tháng. Những tổ chức dịch vụ không hoàn thành chỉ tiêu sẽ bị xem xét điều chỉnh, những đơn vị đạt kết quả tốt sẽ được ghi nhận công khai và khen thưởng, động viên kịp thời.

Nhìn về tương lai, BHXH huyện Sơn Tịnh định hướng tiếp tục tổ chức đồng bộ, đan xen, đa dạng hóa các hình thức truyền thông, tạo bước chuyển mạnh mẽ trong tư duy, đổi mới phương pháp, đặc biệt là yêu cầu cao về sự phối hợp, kết nối, tương tác và chia sẻ giữa các địa bàn, đơn vị và cá nhân, nhằm không ngừng mở rộng, phát triển hệ sinh thái vận động đa tầng, đa lực lượng với những thành viên có uy tín tại từng địa bàn, từ tổ dân phố cho đến tận thôn làng, chuẩn bị bước đi vững chắc trong điều kiện mở rộng không gian phát triển mới khi hợp nhất đơn vị hành chính.

Giám đốc Võ Văn Tâm cũng cho biết thêm: - Chính sách thì đúng, nhưng cách làm cần sáng tạo và bền bỉ. Chúng tôi xác định rõ, muốn chính sách đến được với dân thì người cán bộ phải lội đồng, lội ruộng, “lội cả nỗi lo toan” cùng bà con. Làm BHXH tự nguyện không phải là phát tờ rơi, mà là gieo niềm tin để gặt kết quả.

Sơn Tịnh hôm nay không chỉ là một trong những địa phương đi đầu về số lượng người tham gia BHXH tự nguyện trong toàn tỉnh, mà còn là nơi khơi gợi được luồng nhận thức mới trong cộng đồng dân cư, rằng an sinh không phải là đặc quyền mà là quyền được xây dựng bằng sự chủ động lựa chọn của chính mỗi người dân.

Từ những hội nghị truyền thông quy mô cho đến những buổi đối thoại trực tiếp nhóm nhỏ, những buổi trò chuyện thân tình ở thôn quê, hay các báo cáo tổng kết đậm nét số liệu. Tất cả hòa quyện tạo nên một bản giao hưởng an sinh bền vững. Nếu ví BHXH tự nguyện là một mạch nước ngầm âm thầm nuôi dưỡng tương lai thì BHXH Sơn Tịnh chính là tác nhân khai dòng, dốc lòng dẫn nước về với dân./.