Nhiều doanh nghiệp nợ bảo hiểm 

Hiện nay, tổng số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN (bao gồm tiền lãi) của các đơn vị, doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tỉnh hơn 167 tỷ đồng, chiếm 4,17% so với kế hoạch giao thu, tăng hơn 38 tỷ đồng so với cuối năm 2023. Trong đó, số tiền nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN nhóm khó thu của 322 đơn vị, DN phá sản, giải thể, chủ bỏ trốn, DN ngừng hoạt động...  hơn 62,4 tỷ đồng, chiếm 37,27% tổng số tiền chậm đóng. Có nhiều DN chậm đóng, nợ đọng với số tiền lớn, kéo dài nhiều năm. 

Cán bộ Bảo hiểm xã hội tỉnh tư vấn, tuyên truyền chính sách bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Cơ quan BHXH, các sở, ban, ngành liên quan đã làm việc, có biên bản cam kết và đôn đốc nhiều lần nhưng các DN này vẫn không thực hiện chuyển trả. Cụ thể, Công ty CP Cơ khí và Xây lắp An Ngãi nợ hơn 4 tỷ đồng; Công ty CP Phát triển cơ sở hạ tầng Quảng Ngãi nợ hơn 3,2 tỷ đồng; Công ty CP Xây dựng và Khai thác vật liệu xây dựng Miền Trung nợ gần 2 tỷ đồng; Chi nhánh Công ty CP Đầu tư và Phát triển xây dựng Miền Bắc tại Quảng Ngãi nợ 685 triệu đồng; Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Khánh Long nợ 803 triệu đồng; Công ty TNHH Thương mại bất động sản Hưng Việt - Chi nhánh Quảng Ngãi nợ 1,6 tỷ đồng; Công ty CP Licogi Quảng Ngãi nợ hơn 7,8 tỷ đồng; Công ty CP Lilama 45.3 nợ gần 8,3 tỷ đồng... Ngoài ra, đối với 322 đơn vị, DN giải thể, phá sản, ngừng hoạt động, chủ bỏ trốn (đã được khoanh nợ, dừng tính lãi) đến nay vẫn chưa có quy định, hướng dẫn giải quyết của pháp luật.

Việc nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài là thực trạng đáng lo ngại, kéo theo nhiều hệ lụy, không chỉ gây khó khăn cho việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Đặc biệt, từ ngày 1/7/2024, khi lương cơ sở tăng, mức đóng BHXH, BHYT, BHTN cũng tăng theo. Như vậy, nếu áp vào lương mới thì tổng số tiền nợ sẽ tăng cao. Sự chây ỳ không đóng BHXH của các DN khiến người lao động không được hưởng các chế độ khi ốm đau, thai sản, hưu trí...

Cần giải pháp quyết liệt

Thời gian qua, LĐLĐ các cấp trong tỉnh và ngành BHXH đã tích cực phối hợp thực hiện rà soát, lập hồ sơ khởi kiện ra tòa đối với những DN nợ bảo hiểm, thế nhưng trong quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân chính là do vướng mắc về pháp lý, một số quy định của pháp luật còn bất cập, nhận thức của người lao động còn hạn chế và tâm lý e ngại của tổ chức công đoàn cơ sở khi khởi kiện chủ DN. Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Vũ Hoài Phương cho biết, đơn vị sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với BHXH tỉnh tổ chức hội nghị đối thoại, làm việc với các đơn vị sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng, đóng không đầy đủ BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động; yêu cầu các đơn vị, DN kịp thời khắc phục, nhằm bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Người lao động có thể ủy quyền cho công đoàn cơ sở khởi kiện DN nợ BHXH, BHYT, BHTN.

Nếu công đoàn cơ sở e ngại việc khởi kiện chủ DN, thì có thể ủy quyền cho công đoàn cấp trên thực hiện khởi kiện. “Hiện nay, số nợ của các DN thuộc diện phá sản, giải thể, ngừng hoạt động... chiếm tới 37% tổng số nợ. Đây là số nợ khó có khả năng thu nhưng theo quy định vẫn phải tính lãi dẫn đến nợ đẻ ra nợ. Có nhiều DN số nợ tiền lãi cao hơn nợ gốc. Vì vậy, cần phải thay đổi, bổ sung trong Luật BHXH, đó là đối với khoản nợ khó thu cần có cơ chế khoanh nợ, không nên để nợ tăng khi không có khả năng thu hồi”, ông Vũ Hoài Phương nêu quan điểm. 

Theo Phó Giám đốc BHXH tỉnh Trịnh Quang Nghĩa, để khắc phục tình trạng chậm đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN, ngành BHXH tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp. Trong đó, tập trung thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 12-CT/TU ngày 22/9/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh. Tăng cường phối hợp thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN... “BHXH tỉnh sẽ phối hợp với thành viên ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT và các cấp, tổ chức các hội nghị làm việc với các đơn vị chậm đóng. Đồng thời thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành kiên quyết xử lý vi phạm hành chính đối với các đơn vị cố tình chây ỳ. Thực hiện cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền nếu đơn vị không thực hiện kết luận thanh tra. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an lập và chuyển hồ sơ, tài liệu để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Trịnh Quang Nghĩa nhấn mạnh.